Άρθρο του Πέτρου Λεκάκη, Στελέχους ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής
Είναι κοινό μυστικό ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση αντιμετωπίζει πολύ σημαντικές προκλήσεις. Η θεωρητική υπέρβαση της οικονομικής κρίσης που ταλαιπώρησε τη χώρα τα προηγούμενα 15 χρόνια, δεν μεταφράστηκε σε ουσιαστική βελτίωση για τον θεσμό καθώς συστηματικά υποχρηματοδοτείται, είναι υποστελεχωμένος, δεν έχει τα εργαλεία και την υποδομή να παίξει τον αναγκαίο ρόλο που καλείται και που σε τελική ανάλυση ζητούν οι τοπικές κοινωνίες.
Αυτές μάλιστα είναι διαπιστώσεις που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, απροκάλυπτα ή εύσχημα, ενστερνίζεται και η ΚΕΔΕ, στην οποία πλειοψηφεί η φιλοκυβερνητική παράταξη. Οι δήμαρχοι είναι πρωτίστως δήμαρχοι και όχι κομματικά μέλη της Νέα Δημοκρατίας – και να θέλουν δεν μπορούν να αποκρύψουν την αλήθεια με την οποία είναι καθημερινά αντιμέτωποι.
Τα τελευταία μάλιστα χρόνια, πολλοί παράγοντες έχουν δυσχεράνει το έργο τους. Η άνοδος του ενεργειακού κόστους, η αύξηση του μισθολογικού κόστους, η επιβάρυνσή τους με τα τέλη ταφής, η ανυπαρξία εθνικής στρατηγικής για τη ανακύκλωση και η προϊόντος του χρόνου γήρανση και συνταξιοδότηση χωρίς αναπλήρωση του στελεχιακού δυναμικού, δημιουργούν συνθήκες εκρηκτικές. Ταυτόχρονα οι ανάγκες και οι προκλήσεις μεγεθύνονται, οι απαιτήσεις αυξάνονται, οι προσδοκίες των πολιτών είναι -δικαίως- αυξημένες αλλά βρίσκουν την Τοπική Αυτοδιοίκηση σε κατάσταση συντήρησης, αδύναμη να ανταποκριθεί σε αυτόν τον νέο απαιτητικό ρόλο.
- Κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης τα έσοδα των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (ΚΑΠ), μειώθηκαν κατά 60% περίπου, μείωση που διατηρείται μέχρι και σήμερα.
- Η σταδιακή μεταφορά αρμοδιοτήτων στους δήμους (παιδικοί σταθμοί, αθλητικά κέντρα, κ.λπ.) δε συνοδεύτηκε με την μεταβίβαση και των αναγκαίων πόρων, γεγονός που δημιούργησε σταδιακή επιβάρυνση των οικονομικών μεγεθών στους δήμους.
- Για το έτος 2025 το έλλειμμα των ΟΤΑ προβλέπεται να είναι 267 εκ. ευρώ.
Από την τύχη που επιφυλάσσει η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας στην Τοπική Αυτοδιοίκηση γίνεται εμφανές ότι δεν εμπιστεύεται την Αυτοδιοίκηση γιατί πολιτικά δεν πιστεύει στην Αποκέντρωση. Το σχήμα που θέλει υπερσυγκεντρωμένη την εξουσία σε στενούς και πλήρως ελεγχόμενους θύλακες – αυτή η δήθεν επιτελικότητα- τελικά βλάπτει και τον θεσμό.
Πάμε τώρα στα του νέου Κώδικα για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Πρώτο ζήτημα είναι γιατί επιλέχθηκε αυτός ο αιφνιδιασμός. Όταν επί μήνες η συζήτηση αφορούσε συγκεκριμένα αιτήματα και προβλήματα, την αναζήτηση λύσεων και συνεργειών, αυτή η πρωτοβουλία φαντάζει «έξοδος διαφυγής» από τα υπαρκτά.
Δεύτερο ζήτημα, με ποιον συζητήθηκαν και αποφασίστηκαν οι προτεινόμενες αυτές αλλαγές; Με τους ανθρώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης πάντως σίγουρα όχι καθώς όλο το προηγούμενο διάστημα στο επίκεντρο του αυτοδιοικητικού διαλόγου ήταν τα υπαρξιακά ζητήματα και όχι τα εκλογικά συστήματα.
Ο Κώδικας Αυτοδιοίκησης πρέπει να είναι ο σταθμός μιας μεγάλης μεταρρύθμισης που έχει ανάγκη η χώρα και όχι μια διευθέτηση εκλογικής σκοπιμότητας που θα ευνοεί την Νέα Δημοκρατία. Προσωπικά με προβληματίζει αυτή η τάση της συρρίκνωσης των αναγκαίων πλειοψηφιών και άρα των συνθέσεων που απαιτούνται για να κυβερνηθεί ο τόπος. Λέμε συχνά ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι ο θεσμός που βρίσκεται πιο κοντά στον πολίτη, γι’ αυτό πρέπει να είναι ισχυρή και ανεξάρτητη – όχι βραχίονας της κυβέρνησης.
(Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Πολιτική”, 15-2-2024)